Biên cương - Nơi linh thiêng Tổ quốc

Lịch sử mãi khắc ghi, trong một chiến dịch xâm lấn Việt Nam với quy mô lớn nhất từ tháng 4/1984 đến 5/1989, lần lượt hàng chục vạn quân của 8 trong 10 đại quân khu từ bên kia biên giới phía bắc đã tấn công toàn diện tuyến biên giới Hà Giang, tập trung là huyện Vị Xuyên. Ðể bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc, 9 sư đoàn chủ lực cùng nhiều trung đoàn, tiểu đoàn đã trực tiếp tham chiến tại mặt trận Vị Xuyên. Và "Sống bám đá đánh giặc, chết hóa đá bất tử" đã trở thành phương châm sống, chiến đấu của những người lính Vị Xuyên.

Trên "Đất mẹ" thiêng liêng, quân ta bám trụ từng điểm cao, từng mỏm đá, tấc đất. Có những quả đồi diễn ra hàng chục trận đánh giành đi, giật lại giữa ta và địch. Không một hòn đá, không một mét đất nào ở Vị Xuyên không thấm máu người lính Việt Nam. Quả đồi Đài do đạn pháo dội vào mà bị phạt sâu hơn 1m, trắng xóa như vôi, nên còn có tên gọi là "Lò vôi thế kỷ". Hàng nghìn chiến sĩ đã ngã xuống, nhiều người bỏ lại một phần cơ thể nơi rừng sâu núi thẳm…

Biểu tượng hào hùng mà đau thương về tinh thần vệ quốc bất khuất của dân tộc Việt Nam có thể thấy từ Nhà Tưởng niệm tri ân các Anh hùng liệt sĩ của toàn mặt trận Vị Xuyên - Hà Giang.

Nhà Tưởng niệm nằm nghiêm trang, đẹp đẽ bên vách núi đá dựng đứng ở xã Thanh Thủy. Là Đền thờ các Anh hùng Liệt sĩ Mặt trận Vị Xuyên ở điểm cao 468. Từ Đền thờ có thể nhìn sang các điểm cao 772, 685 và hướng tầm mắt tới điểm cao 1509, điểm phân giới mốc biên giới Việt - Trung.

44 năm đã trôi qua kể từ phong ba nơi đôi bờ biên giới. "Ngã ba tử thần" năm xưa thấm trộn máu xương của những người con nước Việt đã anh dũng hy sinh, nay đã trở thành Ngã ba Thanh Thủy thanh bình, với nhịp sống trên đường phát triển. Gần đó là Làng văn hóa du lịch cộng đồng Thanh Thủy - nơi sinh sống của bà con dân tộc Tày với bản sắc văn hóa được lưu giữ và bảo tồn. Trong làng có những Homestay để phục vụ và đón khách du lịch trong và ngoài nước ghé thăm.

Cách không xa Làng văn hóa là Cửa khẩu Quốc tế Thanh Thủy - Thiên Bảo (Tianbao, tỉnh Vân Nam) thông thương với nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Đây là nơi dòng Lô Giang chảy vào đất Việt, bên dòng sông là mốc 261 phân giới giữa 2 nước Việt - Trung. Ngay trước Cửa khẩu Quốc tế Thanh Thủy có một khóm tre già nhưng xanh mướt và tươi tốt đến lạ. Khóm tre có hơn 50 cây với độ cao vài chục mét, cây nào cũng to khỏe, đầy sức sống. Gần khóm tre già là cây gạo cổ thụ dáng cao bất khuất với lớp vỏ ngoài mốc meo từng trải, vững chãi mang hình bóng quê hương. Cả cây gạo và khóm tre đều mang bao vết tích của những trận pháo kích, những vết đạn ngang dọc, ăn sâu vào thân.