Thay đổi nhận thức cũ để xây dựng nông thôn mới

Nông thôn mới hiện hữu 
Có mặt ở trung tâm xóm Tân Mỹ 1, xã Tân Quang vào một ngày cuối tháng 6 chúng tôi thấy rất đông người dân đang tập trung thi công đoạn đường bê tông liên xóm đến tổ dân phố 1, phường Tích Lương (T.P Thái Nguyên). Ông Nguyễn Văn Việt, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Quang thông tin: Tân Mỹ 1 là xóm “đi sau” trong XDNTM so với 11 xóm khác bởi trước nhận thức về XDNTM của bà con chưa “thông”, nhưng hiện lại là nơi tham gia tích cực nhất. Ai cũng hiểu XDNTM chính là làm cho cuộc sống của người dân tốt hơn bởi vậy đã hăng hái góp sức, trong 3 năm qua, có hàng chục hộ dân của xóm hiến hơn 10.000m2 đất vườn tạp, đất ruộng và thổ cư, đóng góp hàng trăm triệu đồng làm 1,2km đường bê tông. 
Không chỉ xóm Tân Mỹ 1, cán bộ, đảng viên và người dân các xóm trong xã Tân Quang cũng đều đang tích cực tham gia XDNTM, điển hình là xóm La Chưỡng. Trưởng xóm La Chưỡng, ông Bùi Quốc Tuấn cho biết: 4 năm qua, 63 hộ dân đã hiến hơn 9.000m2 đất, đóng góp gần 300 triệu đồng xây dựng cơ sở hạ tầng. 2 năm đầu triển khai làm đường, nhiều người dân lúc đầu chưa đồng tình như ông Trần Phú Đá cho rằng đời sống của người dân khó khăn chỉ đóng ít thôi, còn lại Nhà nước phải có mức đầu tư cao hơn. Khi bắt đầu xây dựng đoạn đường bê tông năm 2012, xóm đã bầu ông Đá tham gia Ban Giám sát đầu tư cộng đồng. Trực tiếp làm công việc này, ông đã hiểu, nông thôn mới nghĩa là bà con chung tay xây dựng, trực tiếp hưởng lợi và trở thành nhân tố tích cực. Khi xóm thi công đoạn đường bê tông liên xóm sang xóm La Doan năm 2014, ông Đá đã hiến hơn 500m2 đất, tự san lấp diện tích đất sản xuất của gia đình để mở rộng con đường. 
Không chỉ hiến đất, đóng góp đầy đủ tiền đối ứng, ngày công xây dựng đường bê tông, nhiều cán bộ, đảng viên trong xã Tân Quang còn thế chấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của gia đình, ứng tiền trả cho nhà thầu để đảm bảo tiến độ thi công vì đối ứng của cấp trên chưa có như ở xóm: Tân Mỹ 1, La Doan, Bài Lài, Đông Tiến. Tiêu biểu là 4 cán bộ, đảng viên và người dân xóm Tân Mỹ 1 là ông Nguyễn Trọng Hợp, Phạm Văn Tân, Phạm Văn Dự, Trịnh Ngọc Sơn mỗi người ứng 20-30 triệu đồng trả trước cho nhà thầu số tiền gần 100 triệu đồng. 
Lý giải việc làm của mình, ông Phạm Văn Dự nói giản dị: Đóng góp chút công sức của mình để đường làng sạch sẽ, dễ đi là việc không phải tôi mà tất cả bà con đều muốn làm. Còn Bí thư Chi bộ Tân Mỹ 1 Trần Văn Thạch thì khẳng định: Làm nhanh đoạn đường này ngày nào, nhân dân địa phương sớm được đi lại thuận tiện cũng như giúp việc vận chuyển nguyên vật liệu xây dựng nhà văn hóa (dự kiến tháng 8-2015) dễ dàng hơn. Trước quá trình vận động, thu tiền gặp khó khăn, nhưng giờ bà con hiểu nên tham gia rất tự giác. Trong năm nay, xóm xây mới nhà văn hóa và làm thêm 1,7km đường.


Trụ sở làm việc của xã Tân Quang được đầu tư xây dựng khang trang.


Sau 4 năm XDNTM, ai cũng rõ ràng nhận thấy một Tân Quang đang “thay da, đổi thịt” với cơ sở hạ tầng khang trang, từ trụ sở làm việc của Đảng ủy-HĐND-UBND xã đến Trường Mầm non, Trạm Y tế, Trung tâm Văn hóa xã cho đến đường bê tông các xóm thông thoáng, sạch sẽ. Cùng với việc tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng, xã cũng đẩy mạnh phát triển các mô hình sản xuất như cánh đồng một giống lúa lai, trồng khoai tây atlantic, các loại cây ăn quả như bưởi diễn, trồng rừng… Nhờ đó, thu nhập của người dân hiện tăng gần hai lần so với xuất phát điểm ban đầu bắt tay vào XDNTM (thu nhập ước tính hiện là 20,5 triệu đồng/người/năm, năm 2011 là 12,6 triệu đồng). Xã xây mới được trên 11km đường bê tông, trong đó số tiền nhân dân đóng góp là trên 4 tỷ đồng và hiến hơn 2ha đất…

Tuyên truyền thay đổi nhận thức - cách làm ở Tân Quang


Phá được “tảng băng” về tư duy của cán bộ, đảng viên, người dân là “đòn bẩy” để Đảng ủy xã Tân Quang chỉ đạo thành công công tác triển khai các phong trào, nội dung cụ thể về XDNTM với phương châm: “XDNTM là công việc thường xuyên của mỗi người, mỗi nhà, mỗi thôn xóm và từng địa phương tất cả cùng chung sức xây dựng”.  Bà Nguyễn Thị Chi, Bí thư Đảng ủy xã đúc kết thành quả XDNTM của xã trong thời gian qua như vậy. 
Thời điểm đầu năm 2011, xã Tân Quang (cũ) được chia tách địa giới hành chính thành phường Bách Quang và xã Tân Quang hiện nay. Trong  hơn 1 năm đầu, các phòng ban của UBND xã, Trạm y tế, Trường Mầm non phải làm việc nhờ ở các nhà văn hóa xóm với cơ sở vật chất không đảm bảo. Khó khăn nữa là khi triển khai Nghị quyết chuyên đề về XDNTM, ngay cả đội ngũ cán bộ, đảng viên vẫn còn hiểu mơ hồ về nội dung, ý nghĩa và các tiêu chí XDNTM. Vì thế, không riêng người dân mà cả cán bộ, đảng viên còn nhận thức XDNTM là dự án do Nhà nước đầu tư xây dựng và có tâm lý trông chờ, ỷ lại. Trước thực tế đó, Ban Chấp hành Đảng bộ xã Tân Quang đã họp, đề ra giải pháp, chỉ đạo UBND xã xây dựng kế hoạch thực hiện cụ thể để đổi mới hình thức tuyên truyền. Ngoài việc cung cấp đầy đủ tài liệu cho các cán bộ trong Ban Chỉ đạo, Ban Quản lý, Tổ giúp việc phong trào XDNTM, Bí thư Chi bộ, Trưởng các xóm, cử họ tham gia các lớp tập huấn, Đảng ủy cũng cử một tổ chuyên môn làm nhiệm vụ tuyên truyền tại các xóm, có sự tham gia của Bí thư Đảng ủy và Chủ tịch UBND. Mỗi cán bộ, đảng viên cũng đã nghiêm túc học hỏi, nghiên cứu tài liệu, để có cái nhìn đầy đủ về từng tiêu chí. Thay vì giải thích dài dòng từng tiêu chí trong bộ tiêu chí Quốc gia về XDNTM như trước đây, khi tuyên truyền tới người dân, cán bộ đi sâu vào phân tích về cái lợi mà người dân được hưởng từ thành quả phong trào XDNTM, vận động bà con tham gia đóng góp sức người, sức của… Xã cũng chọn làm điểm một số công trình làm đường bê tông ở xóm Tân Tiến và dẫn chứng cách làm đường ở tổ dân phố Cầu Gáo, phường Bách Quang (trước thuộc xã Tân Quang cũ) để bà con thấy được ý nghĩa của phong trào XDNTM. Khi tổng kết năm, xã chỉ đạo xóm tổ chức tuyên dương những cá nhân có đóng góp tích cực và dựng tiểu phẩm về quá trình vận động làm đường của xóm. Với cách tuyên truyền trực quan, gắn với người thật, việc thật, nhân dân đã “thấm” hơn về ý nghĩa của phong trào này. Sau xóm Tân Tiến, từ cuối năm 2012, các xóm Làng Rỗ, Đông Tiến cũng đã vào cuộc tích cực XDNTM.
Xã Tân Quang cũng cử cán bộ chuyên môn và các xóm sang học tập kinh nghiệm ở các xã ngay trong T.P Sông Công như Vinh Sơn, Bá Xuyên thực hiện tốt việc vận động, xây dựng cơ sở hạ tầng… để có thể áp dụng tại xã mình. Hằng quý, năm, khi họp rút kinh nghiệm, Đảng ủy đều thẳng thắn chỉ tên, phê bình những Chi bộ ra nghị quyết chưa sát, chỉ đạo chưa hiệu quả các nội dung XDNTM và yêu cầu có nghị quyết chuyên đề, kế hoạch, mục tiêu thực hiện từng quý, năm. Đồng thời chỉ đạo làm tốt việc biểu dương , nhân rộng những cá nhân có nhiều đóng góp. 
Bà Ngô Thị Canh, xóm La Chưỡng nhớ lại: Năm 2013, xóm vận động gia đình tôi hiến gần 200m2 đất vườn tạp để làm đường bê tông, tôi chưa đồng ý vì gia đình đông con, các cháu đang thiếu đất sản xuất. Nhưng sau được cán bộ xóm đến phân tích, lại nhìn đường xá lầy lội, các cháu đi học vất vả quá, tôi đã vận động các con hiến đất cho xóm, cũng là phục vụ lợi ích của mình. Việc làm của bà Canh đã được xóm biểu dương trong cuộc họp toàn thể nhân dân, từ năm 2014 đến nay, bà được các hội viên phụ nữ tín nhiệm bầu vào Ban Chấp hành Chi hội phụ nữ xóm và luôn hoạt động tích cực trong mọi phong trào của địa phương.

Mục đích đạt nông thôn mới không xa


Trước mắt, xã Tân Quang vẫn còn nhiều khó khăn để hoàn thiện 3 tiêu chí về cơ sở vật chất văn hóa, đường giao thông và môi trường (hiện xã đã đạt 16/19 tiêu chí trong bộ tiêu chí Quốc gia về XDNTM), đòi hỏi sự nỗ lực thực hiện của cả hệ thống chính trị. Được biết, ngày 14-4-2015, Đảng ủy xã tiếp tục ban hành Nghị quyết lãnh đạo, chỉ đạo công tác XDNTM, phấn đấu hoàn thiện 3 tiêu chí còn lại trong năm 2015. Xã đã xác định trong năm cần bê tông hóa đường giao thông trên 10km, kênh mương nội đồng; xây dựng 128 bể chứa rác thải; xây mới, sửa chữa 11 nhà văn hóa. Tiếp tục đẩy mạnh các mô hình sản xuất nhằm nâng cao thu nhập cho người dân, thành lập HTX dịch vụ nông nghiệp, phấn đấu đạt mục tiêu 22 triệu đồng/người/năm vào năm 2015.
Tin rằng sự chỉ đạo đúng hướng của Đảng ủy xã Tân Quang với phương châm “Lấy sức dân làm lợi cho dân”, xã sẽ hoàn thành mục tiêu là xã nông thôn mới trong năm 2015.


Người dân thi công làm đường bê tông từ xóm La Chưỡng sang tổ dân phố 1, phường Tích Lương (T.P Thái Nguyên)

Bài và ảnh: Linh Lan – Hoàng Thi